Sinds 1 maart 2017 is de Europese richtlijn over het recht op toegang tot een advocaat en aanwezigheid van een advocaat bij verhoor ook in Nederland opgenomen in de wet. Dit betekent dat een verdachte er recht op heeft dat zijn advocaat bij het verhoor aanwezig is.
Uitnodigingsbrief voor politieverhoor
Als u verdacht wordt van het plegen van een strafbaar feit, kunt u onderworpen worden aan een politieverhoor. Er zijn twee manieren waarop een politieverhoor kan worden geïnitieerd. U ontvangt een uitnodigingsbrief, of u wordt aangehouden in verband met verdenking van een strafbaar feit. In het eerste geval ontvangt u met de post een brief van de politie, meestal politie in uw woonplaats, met daarin de uitnodiging om op het politiebureau te verschijnen om gehoord te worden. Deze brief komt vaak onverwacht. Soms zelfs zonder dat u (echt) weet waarvoor de politie u wil horen.
Verhoor na aanhouding
In het tweede geval wordt u verhoord nadat u bent aangehouden. Als het goed is, heeft u voorafgaand aan het verhoor al een advocaat gesproken. Dit is een wettelijk recht. Deze advocaat zal dan ook tegenwoordig aanwezig kunnen zijn bij het verhoor. Maar u heeft ook het recht om een voorkeursadvocaat in te schakelen. Sinds 1 maart 2017 mag de politie u na aanhouding maximaal 9 uur vasthouden voor onderzoek. Dus het verhoor moet binnen die tijd plaatsvinden.
Wat kost aanwezigheid van een advocaat bij het verhoor?
Zit u al vast, dan zijn er geen kosten verbonden aan de bijstand van de (toegevoegde of voorkeurs-) advocaat. In het andere geval, als u wordt uitgenodigd om naar het bureau te komen om te worden gehoord, kunt u wel een advocaat meenemen, maar in dat geval op eigen kosten.
Advocatenkantoor Schmidt rekent voor bijstand bij verhoor het standaard tarief per uur. De hoeveelheid uren die bijstand bij verhoor duurt, verschilt van zaak tot zaak. Reken op minimaal 1 uur voor een eenvoudig verhoor. Gemiddeld kost bijstand bij verhoor ongeveer 2 uur, maar dit kan oplopen afhankelijk van de ernst van het strafbare feit en hoe gecompliceerd de feiten en omstandigheden zijn die daarbij een rol spelen.
Sociaal verhoor en aanwezigheid advocaat
Het politieverhoor bestaat uit een persoonlijk en een zakelijk gedeelte. Het eerste gedeelte wordt ook wel ‘sociaal verhoor’ genoemd en richt zich dus meer op de persoon achter de verdachte. Bij dit onderdeel probeert de politie inzicht te krijgen in de persoon van de verdachte. In een later stadium, als de zaak uiteindelijk voor de rechter wordt gebracht, spelen deze persoonlijke omstandigheden weer een belangrijke rol onder andere bij het bepleiten van strafverlichtende omstandigheden.
De advocaat die bij het verhoor aanwezig is, kan zorgen voor een ordentelijk verloop van het verhoor. Dit betekent dat de advocaat waakt voor onnodige of ontoelaatbare pressie. Verder mag de verdachte tijdens het verhoor om een time-out vragen zodat hij even overleg kan hebben met zijn advocaat. De advocaat mag zich alleen niet bemoeien met het eigenlijke verhoor. Een verdachte die zich vergezeld weet van een advocaat zal zich al snel wat minder ongemakkelijk voelen. Bovendien kan de advocaat naderhand ook makkelijker het proces-verbaal van verhoor interpreteren. Ook kan de advocaat erop toezien dat hetgeen is besproken ook precies datgene is wat in het proces-verbaal zijn weerslag heeft gekregen.
Correcties in proces-verbaal van verhoor en ondertekening
Nadat het verhoor is afgerond, wordt u gevraagd om het proces-verbaal van verhoor te ondertekenen. Het is belangrijk dat u de tekst eerst nog eens goed doorneemt, om te controleren of hetgeen is opgeschreven ook overeenkomst met wat u heeft gezegd of met wat u heeft bedoeld. Staat er iets in het proces-verbaal dat volgens u niet klopt, dan is het belangrijk dit meteen te zeggen. U, of uw advocaat kan dan vragen om de tekst aan te passen of aan te vullen.
Eventueel kunt u ook weigeren om het proces-verbaal van verhoor te ondertekenen. Maar let op: als de verhorende rechercheur het proces-verbaal wel tekent, blijft het document maakt het voor de geldigheid in de procedure niet zoveel uit of u wel of niet uw handtekening eronder zet. Wel kunt u dan op een later moment met meer iets meer gezag kenbaar maken wat er volgens u niet juist is genoteerd. In de praktijk blijkt dat de politie meestal wel meewerkt aan het aanbrengen van aanvullingen en correcties in het proces-verbaal van verhoor, als u uw bezwaren meteen bij afsluiting van het verhoor kenbaar maakt.
Is een beroep op het zwijgrecht verstandig?
De verdachte is niet verplicht om op vragen antwoord te geven en mag zich op zijn zwijgrecht beroepen. Of het verstandig is of niet, verschilt van zaak tot zaak. Wel is het aan te raden niet te praten voordat de politie bekend maakt waarvan u wordt verdacht en voordat u heeft gesproken met een advocaat.
Uw advocaat heeft een geheimhoudingsplicht en u kunt dus aan de hand van de informatie die u heeft met uw advocaat bespreken of het in uw geval verstandig is om u wel of niet op uw zwijgrecht te beroepen.
Tot slot nog 3 dingen waarop u moet letten als u wordt opgeroepen voor verhoor
1. Praat niet ‘off the record’
Praat niet met de politie zolang u nog niet weet waarvan u wordt verdacht, ook niet off the record. Een typisch voorbeeld is het geval van een verdachte die onderweg naar het politiebureau in de politieauto van alles bespreekt met de bestuurder of bijrijder of met een medeverdachte terwijl hij op dat moment denkt dat hij dat doet zonder dat hij hierop later kan worden aangesproken. Alles wat u bespreekt of kenbaar maakt in het bijzijn van politie kan in het dossier terechtkomen en kan uiteindelijk worden gebruikt om tot vervolging en veroordeling te komen;
2. Liever zwijgen dan liegen
U kunt zich beter beroepen op uw zwijgrecht dan te liegen over de ware toedracht van het gebeuren. Liegen wordt bijna altijd afgestraft. Niet alleen loopt u tijdens het verhoor mogelijk hopeloos vast, maar ook zal de politie allerlei onderzoeksmethodes kunnen hanteren om uiteindelijk de leugen te ontmaskeren. Bent u eenmaal betrapt op een leugen, dan zal het heel moeilijk worden nog betrouwbaar te worden geacht op andere onderdelen van uw verklaring;
3. Overleg eerst met uw advocaat
Het is meestal niet verstandig een verklaring af te leggen zonder eerst hierover met een advocaat te hebben gesproken. In de wet is opgenomen dat een verdachte het recht heeft om voorafgaand aan het verhoor een advocaat te consulteren. Met uw advocaat kunt u de mogelijkheden (en onmogelijkheden) van verweer (strategie) bespreken. Of het verstandiger is te zwijgen of (gedeeltelijk) een verklaring af te leggen en te anticiperen op de verschillende scenario’s die de politie kan hebben ten aanzien van wat er is gebeurd. Ter versterking van de rechten van de verdachte is hierbij gekomen, zoals in het begin van dit artikel al besproken, het recht van aanwezigheid van een advocaat bij dat verhoor.
Neemt u vooral contact op met Advocatenkantoor Schmidt/mr Mark Schmidt: 06-81898349
Dutch
English
Polish